กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
Department of Medical Sciences

ทะเบียนองค์ความรู้
การศึกษาพฤติกรรมการตอบสนองของยุงลายบ้านต่อสารเคมีกำจัดแมลงภายใต้สภาวะโลกร้อน (ภาษาไทย)
A study of the behavioral response of Aedes aegypti to insecticides under global warming (ภาษาอังกฤษ)

หน่วยงาน
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

ระยะเวลาในการดำเนินการ

  

งบประมาณ
เริ่มวันที่:1 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2558 จนถึงวันที่: 30 เดือน กันยายน พ.ศ. 2560 รวม:2 ปี จำนวนเงิน:332,403.00 บาท

 รายชื่อผู้ร่วมดำเนินการ
ลำดับชื่อ-นามสกุลตำแหน่งในโครงการ
1 นางสาวสุนัยนา สท้านไตรภพ หัวหน้าโครงการ
2 นายจิตติ จันทร์แสง หัวหน้าโครงการ
3 นายภูเบศร์ ยะอัมพันธ์ หัวหน้าโครงการ
4 นางสาวพรรณเกษม แผ่พร ผู้ร่วมวิจัย

 บทคัดย่อ
สารเคมีในกลุ่มไพรีทรอยด์สังเคราะห์เป็นสารเคมีที่นิยมใช้ในการกำจัดตัวเต็มวัยของยุงลายบ้านซึ่งเป็นพาหะหลักในการนำโรคไข้เลือดออก ผลการศึกษาพฤติกรรมการหลีกหนีต่อสาร deltamethrin และ cypermethrin ที่อัตราการใช้ 0.025 g/m2 ของยุงลายบ้านจากจังหวัดระยองและจันทบุรีหลังจากที่มีการสัมผัสสารเคมีโดยตรง (ฤทธิ์ระคายเคือง หรือ irritant effect) หรือที่ไม่ได้สัมผัสกับสารเคมีโดยตรง (ฤทธิ์ไล่ หรือ repellency effect) เปรียบเทียบกับยุงลายสายพันธุ์ห้องปฏิบัติการ (NIH) ในระยะเวลา 2 ปี โดยใช้ชุดทดสอบ excito-repellency test chamber และการหาความไวของยุงลายทดสอบต่อสาร deltamethrin และ cypermethrin ที่ความเข้มข้น 0.05% ตามวิธีมาตรฐานขององค์การอนามัยโลก การศึกษาพบว่ายุงลายสายพันธุ์ระยองและจันทบุรีมีความต้านทานสูงต่อสารเคมีทั้งสองชนิด และผลการศึกษาการตอบสนองของยุงลายต่อสารเคมีพบว่ายุงลายสายพันธุ์ระยองและจันทบุรีมีการตอบสนองต่อฤทธิ์ระคายเคืองของสารเคมีทั้งสองชนิดได้ดีกว่าฤทธิ์ไล่ และจากการศึกษาในระยะเวลา 2 ปีพบว่ายุงลายทั้งสองสายพันธุ์มีพฤติกรรมในการหลีกหนีต่อฤทธิ์ระคายเคืองของสาร deltamethrin ไม่แตกต่างระหว่างปีที่ 1 และปีที่ 2 ในขณะที่การหลีกหนีต่อฤทธิ์ระคายเคืองของสาร cypermethrin ของยุงลายจากทั้งสองจังหวัดในปีที่ 2 มีการตอบสนองได้ดีกว่าในปีที่ 1 และยุงลายระยองมีการตอบสนองต่อฤทธิ์ไล่ของสาร cypermethrin ในปีที่ 2 ลดลงจากปีแรก

 การเผยแพร่
ลำดับกิจกรรมรายละเอียดระยะเวลา
1 การจัดนิทรรศการในงานต่าง ๆ นำเสนอผลงานด้วยโปสเตอร์ เริ่ม: 1 ต.ค. 2558 สิ้นสุด: 30 ก.ย. 2560

 รางวัลที่ได้รับ
  • ชื่อรางวัล:รางวัลรองชนะเลิศ ประเภทการนำเสนอผลงานด้วยโปสเตอร์ สาขาการพัฒนาด้านโรค หน่วยงานที่มอบ: กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข วันเดือนปี ที่มอบ: 24 มี.ค. 2560


ฐานข้อมูลองค์ความรู้ เทคโนโลยีและนวัตกรรม
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
http://innovation.dmsc.moph.go.th		 ข้อมูล ณ วันที่:๓o ก.ย. ๒๕๖๕